Zazwyczaj swoje podróże planuje dużo wcześniej. Lubię sobie wizualizować na kartce papieru obiekty, rejony, które chciałabym zobaczyć. Czytam literaturę, sporządzam notatki, przeglądam Internet. Dopiero po tak merytorycznym przygotowaniu wyruszam w drogę. Ale zdarza mi się, ze na mojej trasie stanie obiekt, zupełnie przypadkowo, który w ułamku sekundy przykuje moją uwagę. Wtedy role się odwracają, najpierw zwiedzam, fotografuje a dopiero póxniej poszukuję informacji na temat danego miejsca.
Pałac w Nowiźnie
Taka sytuacja przytrafiła mi się dość niedawno, kiedy to odwiedzałam pobliskie miejscowości, w poszukiwaniu skarbów w komisach rzeczy używanych. Błądząc po wioskowych dróżkach, natknęłam się na ruiny pałacu, o którego istnieniu całkowicie zapomniałam. Jako dziecko jeździłam sporadycznie do tej miejscowości i nawet bawiłam się w pałacowym parku, który wydawał mi się mroczny i tajemniczy.
Mowa o Nowiźnie, miejscowości położonej przy drodze pomiędzy Świdnicą na Dzierżoniowem ( dolnośląskie). Z głównej drogi dostrzec można jedynie teren parkowy, sam pałac znajdziemy od strony wioski.
Ciekawostki o pałacu:
* kwatera wojskowa króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III
* w parku ukryto skarb
* jednym z właścicieli była wnuczka malarza Stanisława Wyspiańskiego
HISTORIA
Pałac, początkowo jako dwór, powstał w XVI wieku, a obecny kształt pałacowy nabył po przebudowie dwa wieki później. Nadano mu wówczas cechy barokowe, dzisiaj możemy je dostrzec w części frontowej. Nad wejściem do ganku, w dwóch narożnikach znajdują się wazony, a pomiędzy nimi widnieje kartusz herbowy rodziny von Perponcher – Sedlnitzky, którzy to byli właścicielami pałacu od połowy XIX wieku. To, że możemy dzisiaj podziwiać ten niezwykły kartusz to prawdziwe szczęście. W XX wieku, kiedy to dochodziło do największej dewastacji budynku próbowano go ukraść. Podczas rabunku pękł i zrezygnowano z kradzieży.
W 1813 roku pałac stanowił kwaterę główną dla króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III, który stacjonował tu podczas trwającego tego lata rozejmu w czasie wojen napoleońskich.
We wcześniejszych wiekach (XVII- XVIII) posiadłość znajdowała się w rękach rodziny Gelhorn. Do dnia dzisiejszego, na ścianie prawego narożnika ( alkierza) odnajdziemy herb tej rodziny.
Właściciele pałacu w Nowiźnie, rodzina Perponcher – Sedlnitzky, opuścił go pod koniec II wojny światowej, kiedy stanowił on kwaterę dla wojsk niemieckich. W 1945 roku żołnierze, w obawie przed zbliżającą się Armią Czerwoną, opuszczają wraz z właścicielem pałac. Hrabia Friedrich w pospiechu zabiera co najcenniejsze przedmioty.
Po II wojnie światowej pałac na półtora roku został zajęty przez żołnierzy Armii Czerwonej. Przez ten czas został rozgrabiony i częściowo zniszczony. Żołnierze nie oszczędzili również kompleksu parkowego poszukując w nim rzekomo ukrytych skarbów. Pogłoski mówią, iż kolejny właściciel, który przejął pałac i urządził w nim m.in stajnię, odnalazł ukryty w pałacowych piwnicach ukryty skarb i szybko opuścił posiadłość przenosząc się pod Kraków.
W czasach PRL mieściła się tu kolejno Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”, Klub Rolnika a część obiektu przekształcono w mieszkania komunalne. Posiadłość z roku na rok, zaniedbywana przez lokatorów, popadała w ruinę. Jej los odmienił się roku 1987, kiedy to Maria Szczepańska z domu Wyspiańska, otrzymała pałac w Nowiźnie w ramach rekompensaty za utracone mienie na wschodzie. Nowa właścicielka zapisała majątek wnuczce Stanisława Wyspiańskiego. Warto zaznaczyć, że do dziś jest to kwestia dyskusyjna, czy to rzeczywiście wnuczka słynnego pisarza czy jedynie zbieżność nazwisk? Niestety nie mogła się ona tutaj wprowadzić, że względu na konflikt z lokatorem, który doprowadził do dewastacji pałacu i w 2007 sprzedaje go obecnemu właścicielowi, który powoli doprowadza budynek do dawnej świetności.
Obiekt powoli wraca dożycia, właściciel intensywnie pracuje nad tym by przywrócić go do życia i otworzyć w nim hotel. Już dzisiaj można zorganizować tu rodzinne przyjęcia, wesela, chrzciny, sesje fotograficzne czy spotkania towarzyskie. O tym co aktualnie w nim się dzieje, jak posuwają się prace remontowe, ale też informacje o planowanych przedsięwzięciach znajdziecie na stronie FB pałacu.
Wielkie dzięki za pomocny artykuł!